ขั้นตอนการผลิตข้าวแบบประณีต

1.      เดือนพฤษภาคม ปรับพื้นที่นา (พื้นที่ประมาณ 1 ไร่) ให้เสมอโดยใช้รถไถขนาดใหญ่ เพิ่มพื้นที่คันคูนาให้มีขนาดกว้างขึ้นประมาณ 4 เมตร (ปกติคูนาจะกว้างประมาณ 30 เซนติเมตร)

2.      เดือนมิถุนายน และกรกฎาคม นำปุ๋ยคอกประมาณ 7 ตัน มาหมักร่วมกับในสะเดากากน้ำตาลและสาร EM ประมาณ 15 วัน แล้วนำไปใส่ในนา ไถกลบ 2 ครั้ง

3.      เดือนสิงหาคม ปักดำข้าว กข.6 เลือกต้นกล้าคุณภาพดี ใช้กล้าจำนวน 3 ตัน/จับ ระยะห่างประมาณ 30 เซนติเมตร โดยปักดำลึกประมาณ 1 นิ้ว (ไม่ปักดำลึกเพราะจะทำให้แตกกอได้ยาก)

4.      ภายหลังปักดำแล้วเสร็จ ให้ปล่อยน้ำออกจากนา ทิ้งไว้ประมาณ 2 สัปดาห์ เพื่อกระตุ้นให้ต้นข้าวแข็งแรง (รักษาความชื้นให้ดินชุ่มพอประมาณตลอด 2 สัปดาห์

5.      ในสัปดาห์ที่ 3 สูบน้ำเข้านาให้ระดับน้ำสูงไม่เกินสะดือข้าว (ปล้องแรกของต้นข้าว) ซึ่งถ้าระดับน้ำสูงเกินนี้ จะทำให้ต้นข้าวล้ม

6.      เมื่อต้นข้าวอายุ 1 เดือน หากสังเกตพบร่องรอยการทำลายของปูกัดต้นข้าว ทำการแก้ไขโดยนำหัวมันสำปะหลัง หัวกลอย ฝักแก่ของต้นคูณ ปริมาณเท่า ๆ กันนำมาตำให้ละเอียดแล้วหว่านให้ทั่วนาข้าววันรุ่งขึ้นปูจำนวนหนึ่งจะไต่ขึ้นมาบนคันนาไม่สามารถกัดกินต้นข้าวได้อีกต่อไป

7.      เมื่อต้นข้าวออกรวงและสุกแก่ สุ่มถอนต้นข้าวมานับพบว่า 1 กอจะมีต้นข้าวประมาณ 20 – 35 ต้น เมื่อทดลองนับเมล็ดข้าวต่อรวง พบว่า มีเมล็ดข้าวระหว่าง 180 – 350 เมล็ดต่อรวง ผลผลิตทีไดรับทั้งสิ้น 105 ปี๊บ (1 ปี๊บ น้ำหนัก 1 ถัง 2 ชามข้าว) หรือประมาณ 1 ตัน ข้าวเปลือก     

   

การปลูกข้าวแบบประณีต เป็นการทำนาในพื้นที่น้อยแต่ผลผลิตสูง (สูงกว่าค่าเฉลี่ยการปลูกข้าวของจังหวัดถึง 3 เท่า) และนอกจากผลผลิตข้าวสูงแล้วพื้นที่คันคูนาที่ปรับให้มีขนาดใหญ่ก็สามารถปลูกพืชผัก ไม่ผลต่าง ๆ ได้ด้วย เช่น กล้วย สะเดา ฝรั่ง ลำไย มะละกอ กระเพรา แมงลัก หอมแบ่ง ตะไคร้ มะเขือ เป็นการใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและเพิ่มรายได้ลดรายจ่ายอีกด้วย 

เจ้าของผลงาน : นายหนูกาล วิรุณและพันธุ์ที่อยู่/สถานที่ติดต่อ : หมู่ 3 ตำบลคอนฉิม อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น โทรศัพท์ 087-234-5936  แหล่งที่มาของข้อมูล : กรมส่งเสริมการเกษตร