กำจัดหนอนกอข้าวด้วยบอระเพ็ด
หนอนกอข้าว เป็นศัตรูที่สำคัญของชาวนา ซึ่งทำความเสียหายให้กับแปลงนาเป็นอย่างมาก โดยหลังหนอนฟักจากไข่จะเจาะเข้าทำลายใบก่อน ทำให้กาบใบมีสีเหลืองหรือน้ำตาล ถ้าเข้าทำลายในระยะข้าวแตกกอนี้ทำให้เกิดอาการ "ยอดเหี่ยว” (deadheart) ถ้าหนอนเข้าทำลายในระยะข้าวตั้งท้องหรือหลังจากข้าวออกรวงจะทำให้เมล็ดข้าวลีบทั้งรวง รวงข้าวมีสีขาวเรียกอาการนี้ว่า "ข้าวหัวหงอก” (whitehead) 
         
การใช้สมุนไพรในธรรมชาติในการป้องกันและกำจัดหนอนกอเป็นวิธีการหนึ่งที่ปลอดภัยกับทุกฝ่ายและช่วยเกษตรกรลดต้นทุนการผลิตได้ บอระเพ็ดเป็นพืชที่มีรสขมมาก เกษตรกรสามารถน้ำมาใช้ในการป้องกันหนอนกอข้าวมาทำลายข้าวโดยนำบอระเพ็ดทุบให้ละเอียดแล้วแช่ในนา จะทำให้ต้นข้าวมีรสขมหนอนกอจะไม่มากัดกิน          วัสดุ – อุปกรณ์
1.      บอระเพ็ด     2.      ตะกร้า   3.     เชือก
วิธีการ
ในช่วงระยะการทำนา ตั้งแต่ช่วงการปักดำข้าวให้เกษตรกรนำบอระเพ็ดจำนวนมากน้อย แล้วแต่ขนาดของแปลงนา โดยนำบอระเพ็ดมาทุบให้ละเอียดแล้วนำมาใส่ในตะกร้า นำเชือกมาผูกให้เรียบร้อยเพื่อป้องกันไม่ให้บอระเพ็ดไหลออกมา จากนั้นนำตะกร้าบอระเพ็ดไปแช่ในแปลงนา บริเวณที่มีน้ำไหลเข้าแปลงนาจนถึงเวลาข้าวตั้งท้องให้เอาตะกร้าบอระเพ็ดออกจากน้ำ ไม่เช่นนั้นจะทำให้ได้ผลดีขึ้น เช่น ใช้ศัตรูธรรมชาติ ได้แก่ แตนเบียน จะเข้าทำลายกลุ่มไข่ของหนอนกอ ทำลายตัวหนอน และทำลายดักแด้ จิ้งหรีดหนวดยาว ตั๊กแตนหนวดยาว จะกินไข่ของผีเสื้อหนอนกอ หรือใช้วิธีกลร่วมด้วย เช่น ใช้กับดักแสงไฟล่อให้ตัวแก่ผีเสื้อหนอนมาเล่นไฟแล้วจับทำลาย

การนำบอระเพ็ดมาใช้ช่วยลดต้นทุนในการผลิตเป็นการใช้วัสดุในท้องถิ่นสามารถทำได้ง่ายผลผลิตเกษตรไม่มีสารพิษตกค้าง ปลอดภัยต่อคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม 

เจ้าของผลงาน : สำนักงานเกษตรอำเภอพบพระ จังหวัดตาก 399 หมู่ 3 ถนนดอนเจดีย์ วาเล่ย์ ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก 63160 โทรศัพท์ 0-5556-9091  แหล่งที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร
 
สงวนลิขสิทธิ์ โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ | เสนอแนะ-ติชม webmaster@moac.go.th | Call Center 1170